ડિપ્થેરિયા રોગ અને રસીકરણ

કોરીનેબેક્ટેરિયમ ડિપ્થેરિયા બેક્ટેરિયાના સંક્રમણથી ડિપ્થેરિયા થાય છે. તે મુખ્યત્વે ઉપલા શ્વસન માર્ગ અને ગળામાં ચેપનું કારણ બને છે. બેક્ટેરિયા ઝેર ઉત્પન્ન કરે છે જેનાથી ગળા અને કાકડા પર મૃત પેશીઓનું સ્તર વધે છે.

દર્દીને ગળામાં દુખાવો થઈ શકે છે અને તેને ગળવામાં મુશ્કેલી અથવા શ્વાસ લેવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે. જો સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે.

ડિપ્થેરિયા બેક્ટેરિયા સામાન્ય રીતે ઉપલા શ્વસન માર્ગમાં રહે છે અને શ્વસનના ટીપાં દ્વારા તેમજ શારીરિક સંપર્ક દ્વારા સરળતાથી ફેલાય શકે છે.

ઉધરસ અને છીંક આવવી એ બેક્ટેરિયા ફેલાવવાની સામાન્ય રીતો છે. ખુલ્લા ઘા અને ચેપગ્રસ્ત ફોડલાઓને સ્પર્શ કરવાથી પણ વ્યક્તિ સંક્રમિત થઈ શકે છે.

ડિપ્થેરિયા સામાન્ય રીતે શ્વસનતંત્રને અસર કરે છે. ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિને શ્વાસ લેવામાં અને ગળવામાં તકલીફ થઈ શકે છે. બેક્ટેરિયા ત્વચાને પણ અસર કરી શકે છે.

CDC મુજબ, શ્વસનતંત્રમાં ડિપ્થેરિયા ચેપના કેટલાક સામાન્ય લક્ષણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• Weakness
• Sore throat
• Mild fever
• Swollen glands in the neck

એ સિવાય, બેક્ટેરિયાથી ઝેર ઉત્પન્ન થઈ શકે છે, જેનાથી 'સ્યુડોમેમ્બ્રેન' બને છે, જે તમારા ગળા અને નાકને કવર કરતા બેક્ટેરિયાના કારણે મૃત્યુ પામેલા મૃત પેશીઓનું સ્તર છે. જો વધવા દેવામાં આવે તો, ઝેર લોહીના પ્રવાહમાં પ્રવેશી શકે છે, જેનાથી કિડની, હૃદય અને લીવર જેવા અંગોને નુકસાન થાય છે.

ચામડી પરના ખુલ્લા ઘા અને ફોડલાઓ દ્વારા પણ આ રોગ થઈ શકે છે.

ડિપ્થેરિયા માટેની રસી, ટેતણસ અને પર્ટસિસ સાથે કોમ્બિનેશનમાં, બાળકોને ડિપ્થેરિયા અને અન્ય બે રોગો સામે રક્ષણ આપવા માટે લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. ટેટનસ

ઈન્ડિયન એકેડેમી ઓફ પેડિયાટ્રિક્સ (IAP) અને રસીકરણ (વેક્સિનેશન) અને રોગ-પ્રતિરક્ષણ માટેના પગલાંઓ માટે સલાહકાર સમિતિ (ACVIP) અનુસાર નીચેની ઉંમરે ત્રણ ડોઝમાં આપવામાં આવે છે:

• 6 અઠવાડિયા
• 10 અઠવાડિયા
• 14 અઠવાડિયા

વધુમાં, બૂસ્ટર ડોઝ 16-18 મહિને અને 4-6 વર્ષની ઉંમરે આપવામાં આવે છે.

Tdap (રેડુસ્ડ એન્ટિજેન કમ્બાઇન્ડ ટેટનસ, ડિપ્થેરિયા અને એસેલ્યુલર પર્ટસિસ) 10-12 વર્ષમાં. રીડ્યુસડ

પુખ્ત વયના લોકો માટે પણ બુસ્ટર ડોઝ (Tdap) જરૂરી છે.

વધુ માહિતી માટે કૃપા કરીને તમારા બાળરોગ ચિકિત્સકની સલાહ લો.

જો કે, વધુ માહિતી માટે તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો.

ડિપ્થેરિયા રસીકરણની અમુક આડઅસરોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• ઈન્જેક્શનના સ્થળે સોજો અથવા દુખાવો
• તાવ
• ભૂખ ન લાગવી
• ઉલટી
• લગભગ 3 કલાક સુધી બૈચેની અને રડવું

અમુકવાર દેખાતી પરંતુ ગંભીર આડઅસરોમાં હુમલા, મગજને નુકસાન, બદલાયેલ માનસિક સ્થિતિ અને કોમાનો સમાવેશ થાય છે.

જો તમને આવા કોઈ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ તમારા બાળકના ડોક્ટરની (પીડિયાટ્રિશિયન) સલાહ લો.

આડઅસરો વિશે વધુ વિગતો માટે, કૃપા કરીને તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો.