पोलिओ लसीकरण

पोलिओव्हायरसमुळे होणारा आजार आहे पोलिओमायलिटिस, ज्याला सामान्यपणे पोलिओ असं म्हणतात. हा मुख्यतः मुलांना प्रभावित करतो आणि त्याच्या गांभीर्याप्रमाणे तो पॅरालिसिसला (अर्धांगवायूला) आणि मृत्यूला कारणीभूत ठरू शकतो. याव्यतिरिक्त, बचावलेल्यांना पोलिओनंतरच्या सिंड्रोमचा (संलक्षणांचा) सुद्धा त्रास होतो. त्यांना संसर्ग झाल्यावर सुमारे १५ ते ४० वर्षांनंतर स्नायूचं दुखणं, अशक्तपणा आणि पॅरालिसिस सारख्या गोष्टी जाणवू शकतात.

पोलिओव्हायरस हा अत्यंत संसर्गजन्य आहे आणि म्हणूनच, तो एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीकडे सहजपणे पसरू शकतो. हा पुढील प्रकारांनी पसरतो:

• आपण एखाद्या संसर्ग झालेल्या व्यक्तीच्या मलच्या (पूप) संपर्कात आल्यास
• एखाद्या संसर्ग झालेल्या व्यक्तीच्या शिंकण्याच्या किंवा खोकण्याच्या थेंबांतून
• संसर्ग झालेली व्यक्ती लक्षणं दिसण्याअगोदर किंवा २ आठवड्यांपर्यंत इतरांना व्हायरस पसरवू शकते.
• लक्षणं न दिसणारी लोकं सुद्धा पोलिओव्हायरस पसरवू शकतात.

पोलिओव्हायरसचा संसर्ग झालेल्या प्रत्येक व्यक्तीत लक्षणं दिसतील असं नाही. तथापि, दर चार संसर्ग झालेल्या लोकांपैकी सुमारे १ ला, फ्लूने आजारी असलेल्या एखाद्यामध्ये दिसणाऱ्या लक्षणांसारखीच लक्षणं दिसून येतील.

यात यांचा समावेश आहे: घसा खवखवणं

• ताप
• पोटदुखी
• थकवा
• मळमळ
• डोकेदुखी

ही सौम्य लक्षणं आहेत आणि साधारणतः २ ते ५ दिवसांपेक्षा जास्त दिवस राहत नाहीत.

• संसर्गाच्या तीव्रतेप्रमाणे, काहींना कणा आणि मेंदूवर परिणाम करणारी गंभीर लक्षणं दिसू शकतात, जसं की:
• पॅरास्थेसिया, जे आहे टोचणाऱ्या वेदना किंवा अंगात सुन्नपणाची भावना असणं, विशेषत: पायात
• मेनिन्जायटीस, जो मेंदू आणि पाठीचा कण्याच्या पडद्याचं इंफ्लाम्मेशन (दाह) आहे
• पॅरालिसिस (अर्धांगवायू) हे एक अत्यंत गंभीर लक्षण आहे ज्यामुळे कायमस्वरूपी अपंगत्व येऊ शकतं आणि मृत्यू होऊ शकतो, ज्यामुळे पोलिओशी संबंधित हे सर्वात गंभीर लक्षण बनतं.

ओरल पोलिओ व्हॅक्सिन (ओ.पी.व्ही) पहिला डोस जन्मतःच मुलाला दिला जातो. ओ.पी.व्ही.च्या जन्माच्या डोसनंतर, इंजेक्टेबल इनअॅक्टिव्हेटेड पोलिओ व्हायरस (आय.पी.व्ही)-युक्त लसी महत्त्वपूर्ण आहेत आणि बाळासाठी ६ आठवड्यांपासून नियमितपणे देण्याची शिफारसी केली जाते. या आय.पी.व्ही-युक्त लसी नुसत्याच किंवा कॉम्बिनेशन मध्ये उपलब्ध आहेत. याव्यतिरिक्त, सर्व पालकांना राष्ट्रीय आणि उप-राष्ट्रीय पल्स पोलिओच्या दिवसांमध्ये त्यांच्या मुलांना ओ.पी.व्ही मिळेल याची खात्री करण्याचा सल्ला देण्यात येतो.

तथापि, अधिक माहितीसाठी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

लस घेतल्यावर, कोणत्याही औषधासह, साइड इफेक्ट्स (दुष्परिणाम) होण्याची शक्यता असते. हे सहसा सौम्य असतात आणि आपणहून निघून जातात.

आय.पी.व्ही घेतलेल्या काही लोकांना शॉट दिलेल्या ठिकाणी दुखू लागतं आणि इंजेक्शन साइटच्या वेदना होतात. आय.पी.व्ही गंभीर समस्या निर्माण करण्यासाठी जाणलं जात नाही आणि बहुतेक लोकांना त्यात कोणतीही समस्या नसते.